Navlun,
deniz yolu ile taşınan eşyalar için, taşıma hizmeti karşılığı ile gemi
şirketlerine ödenen ücrettir.
Navlun Nedir?
Navlun
kelimesi ilk olarak yalnız denizyolu taşımaları için kullanılmaktaydı. Fakat
daha sonradan dış ticarette de diğer taşıma yöntemleri açısından da kullanılan
bir kelime olmuştur. Karayolu, denizyolu, demiryolu, havayolu ve multimodal
taşımalar için ödenecek nakliye ücretine özet ile navlun denmektedir.
Navlun peşin
ödenebileceği gibi, varış limanında da ödenebilen bir ücrettir. Navlun
sözleşmelerine de deniz ticaretinde konşimento denilmektedir, ve navlunların
nerede ödeneceğinin bilgisi de konşimentolarda yer alır. Taşıma bedeli (navlun)
yükleyici tarafından ödenecek ise konşimento üzerinde belirtilir. Yükün
kapladığı hacim ve brüt ağırlığı, taşıma için gerekli transit süre, hatların
ihracat ve ithalat kullanım oranı, özellikli konteynır kullanılması gibi
özellikler navlun fiyatına etki
edebilir.
Navlun Sözleşmesi
Taşıyan
gemi, gemisinin tamamını ya da bir kısmını taşıtana tahsis edip denizde
taşımayı yüklenmiş ise buna çarter sözleşmesi denir. Buna karşılık taşıyan
gemi, parça mal olan sadece belirli eşyaları denizde taşımayı yüklenmiş ise bu
navlun sözleşmesine de kırkambar sözleşmesi denir.
·
Taşıyan
gemi tarafından yapılan taşıma taahhüdü
·
Gemiyle
taşımaya uygun bir malın varlığı,
·
Taşımanın
denizde yapılacak olması,
·
Taşımacılığın
gemi niteliğinde bir araç ile yapılacak olması,
·
Taşımanın
ücretli olması gibi hususlar içerir.
Navlun
sözleşmesinde taşıyan ve taşıtan yönünde bazı hak ve borçlar olabilir.
Taşıyacak firmanın başlıca borçları, yükü taşıyacak gemiyi, sefere ve denize
elverişli olması, yükü taşıyacak gemiyi, yükleme limanında bulundurmalıdır.
Taşıyan geminin, navlun sözleşmesindeki
en önemli hakkı ise bir ücrettir. Yani bir navlun almasıdır. Taşıyan geminin
navlun alacağı gibi yükün üzerinde de hapis hakkı olabilir.