Karayolu üzerinden yapılan yurtiçi/yurtdışı eşya ve yolcu taşımacılığının Türkiye ekonomisindeki payına rağmen bu alanı düzenleyen kanun 2003 yılına kadar çıkarılamamıştır. Nihayetinde 10 Temmuz 2003 tarihli 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu kabul edilmiştir. Kanunun uygulama esaslarına ilişkin detayları belirleyen Karayolu Taşıma Yönetmeliği 25 Şubat 2004 tarihinde yayımlanmıştır. Kanunun 34. maddesi gereğince çıkarılan Yönetmelik, Türkiye’nin de üyesi olduğu Avrupa Konseyinin 96/26/AT sayılı Direktifi doğrultusunda hazırlanmıştır.
Toplam 4 Kısım ve 38 maddeden müteşekkil olan Kanunun çeşitli maddeleri daha sonra mülga edilmiştir. Ayrıca 35. maddenin bazı hükümleri Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiştir.
“Başlangıç Hükümleri” başlığını taşıyan Birinci Kısım’da Kanunun amacı, karayolu taşımacılığına ilişkin kavramlar, yetki belgeleri, tarafların sorumluluk ve yükümlülükleri ele alınmaktadır.
Kanunun amacı karayolu taşımacılığının gelişimini sağlamak üzere bu alanda görev yapan işletmelerin, personelin hak ve sorumluluklarını saptamak, ilgili kurumların uyum içerisinde çalışması için gerekli düzeni sağlamak olarak belirlenmiştir.
Karayollarında yapılan yolcu ve eşya taşımaları ve taşıma işleri işletmecileri kanun kapsamında değerlendirilirken, özel taşıtlarla yapılan taşımalar, kamu kurumlarına ve TSK’ya ait araçlarla yapılan taşımalar kapsam dışı bırakılmıştır.
Taşıma işlerinin hukuka uygun olarak yapılması için işletmelerin uygun nitelikte yetki belgesine sahip olması gereklidir. Yürütülecek faaliyetin kapsam ve niteliğinin yanı sıra işletmenin büyüklüğüne göre farklı Harf Kodlu yetki belgeleri alınması gereklidir. Yetki belgesi alabilmek için mesleki saygınlık, mesleki yeterlilik ve mali yeterlilik olmak üzere üç kriter belirlenmiştir.
Kanunun 5. maddesi gereğince her taşımacı yetki belgesinin yanı sıra sahip olduğu her taşıt için birer taşıt belgesi alacaktır. Tehlikeli yük taşıyacak işletmeler ve taşıtlar yetki belgelerine ilave olarak “tehlikeli yük taşıma izni” almak mecburiyetindedir. Taşımacılık faaliyetini icra edebilmek için taraflar taşıma sözleşmesi yapmak zorundadır.
Kanunun 6. maddesinde taşımacının sorumluluğu, 7. maddesinde taşımacının yükümlüğü anlatılmıştır. Gönderenin, acentenin ve komisyoncunun, nakliyat ambarı ve kargo işletmecisinin sorumlulukları ise 8. ve 9. maddelerde sayılmıştır.
“Uluslararası Taşımalar” başlığını taşıtan İkinci Kısım’da, uluslararası taşıma türleri, yetkisi, kota (geçiş belgesi) sistemi ve geçiş ücretleri düzenlenmiştir.
“Sorumluluk ve Sigorta” başlığını taşıyan Üçüncü Kısım’da taşıyıcının sorumluluğu ve sigorta konularının düzenlenmesi amaçlanmıştır. Ancak 14 Nisan 2016 tarihinde yapılan değişiklik ile 17-25. maddeler iptal edilmiştir. Mevcut durumda Üçüncü Kısımda herhangi bir madde kalmamıştır.
“Çeşitli Hükümler” başlığını taşıyan Dördüncü Kısım’da idari para cezaları ve ceza uygulaması düzenlenmiştir.
Yönetmelik hükümleri hazırlanırken Avrupa Konseyinin Direktifine uyum sağlanması olumlu bir çaba olarak değerlendirilmesine rağmen, Yönetmelikteki bazı hususların Kanunun belirlediği sınırların ötesine geçtiği, Kanunda düzenlenmesi gereken alanlarda düzenleme yapıldığı gerekçesiyle eleştirilmektedir. Temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılmasının ancak Kanunla yapılabileceğine dair Anayasanın 13. Maddesine aykırı olacak şekilde idareye (Bakanlığa) çok fazla takdir yetkisi tanındığı öne sürülmektedir.
Kanun ve Yönetmelikle ilgili temel sorun yetki belgesi almak için gereken şartları düzenleyen maddelerdir. Bazı maddelerin büyük ölçekli şirketlerin haklarını korurken rekabet koşullarını ortadan kaldırdığı öne sürülmektedir.