İthalat ve ya ihracat
yapılırken, ihracat yapılan yerden ithalat yapılan yere, satışa çıkarılmış olan
malın taşınması gerekmektedir. Bu malları taşınması ise kara, deniz, hava ve ya
hepsinin birden kullanılması ile yani çoklu taşıma şeklinde gerçekleşir. Dış
ticarette, her bir taşıma şekline ait farklı özellikleri olan farklı taşıma
belgeleri kullanılır. Örnek olarak hava yolu taşıma senedi (airway bill),
karayolu taşıma senedi (cmr consigment note), demir yolu taşımalarında ise
demiryolu hamule senedi kullanılmaktadır. Limandan limana yapılan denizyolu
taşımalarında kullanılan belgenin adı ise konşimentodur. Kısa olarak
konşimento, deniz yolu taşımasında kullanılan bir taşıma belgesi olarak
tanımlanabilir.
Denizyolu ile yapılan
uluslararası taşımalarda kullanılan konşimento, diğer taşıma türlerinde
kullanılan belgeler ile arasında oldukça belirgin farklar barındırmaktadır. Bir
konşimentonun barındırması gereken bazı bilgiler mevcuttur.
·
Malların
taşıyıcı tarafından sağlam bir şekilde teslim alındığının gösterilmesi
·
Taşıma sözleşmesi
ve bir atıf ile taşıma sözleşmesinin tanımının yapılması
·
Ürünlerin
temsil edilmesi
Hat konşimentosu,
konteynırlar ile denizyolu taşımacılığı yapılırken kullanılırlar. Bu
konşimentolar genelde taşıyıcı, taşıyıcı acentası ve kaptan tarafından
düzenlenir ve imzalanır. Bu tür konşimentolarda taşıyıcı firma aynı zamanda
taşıma yapılan geminin sahibidir. Sık olarak taşıyıcı firma ve kaptan
tarafından değil de taşıyıcı firma tarafından da düzenlenmekte ve
imzalanabilmektedir. Bu tür konşimentolar akreditifli işlemlerde en çok
kullanılan konşimento tipidir. Bunun sebebi ise bankaların mallara üzerindeki
etkisini en yüksek noktaya çıkartmak istemesidir.
Hukuki durumlarına göre
12 adet konşimento çeşidi bulunmaktadır. Bu konşimentolar ise şunlardır:
·
Ciro
edilebilir konşimento
·
Nama
düzenlenmiş konşimento
·
Hat
konşimentosu
·
Forwarder
konşimentosu
·
Temiz
konşimento
·
Kayıtlı
konşimento
·
Kısa form konşimento
·
Charter party
konşimento
·
Freight
prepaid konşimento
·
Freight
collect konşimento
·
Ciro edilemez
denizyolu konşimentosu
· Express konşimento