Denizde yükü yüklemek, yerleştirmek, taşımak ve teslim etmek için birtakım belgelere ihtiyaç vardır. Bu belgeler; yükün miktarını ve özelliğini, taşıtanı, yükleyeni, taşıyanı, boşaltanı, teslim alanı, gibi tarafların sorumluluklarını belirtir.
Yük Dokümanları
Deniz taşımacılığında, yükün bir yerden başka bir yere ulaştırılmasında birtakım belgeler kullanılmaktadır. Bu belgelerin hepsinin ayrı bir önemi vardır. Fakat bu belgelerden herhangi biri eksik olursa hiçbir şekilde yük bir yerden başka bir yere ulaştırılamaz. Bu belgeler şunlardır:
BOOKING LIST (YÜK LİSTESİ)
CARGO PLAN (YÜKLEME PLANI)
TALLYING REPORT (PUANTAJ LİSTELERİ)
MATE’S RECEIPTS (YÜKLEME ORDİNOSU)
BILLS OF LADING (KONŞİMENTO)
GUARANTEE LETTER (GARANTİ MEKTUBU)
CARGO MANIFEST (YÜK MANİFESTOSU)
NOTICE OF READINNES (HAZIRLIK MEKTUBU)
STATEMENT OF FACT (OLGULAR TUTANAĞI)
TIME SHEET (ZAMAN ÇİZELGESİ)
SEA PROTEST (DENİZ RAPORU)
Cargo Plan (Yükleme Planı) Nedir? Neden Önemlidir?
Deniz taşımacılığında, özellikle geminin yüklenmesinde veya boşaltılmasında yükleme planı çok önemli bir rol oynamaktadır. Geminin draft (derinliği), trim (baş-kıç dengesi) ve stabilitesini (dengesi) hesap etmek başta olmak üzere daha birçok maksatlar için gereklidir. Diğer hususları:
Yükleme ve boşaltma operasyonlarını planlamaya.
Yükleyici ya da alıcının rıhtımdaki yükleri, hazır bulundurmak ya da çekmek için gerekli tedbirleri almasına.
Yangın gibi acil durumlara uygun müdahaleyi yapmaya.
Yukarıdaki ihtiyaçlardan dolayı yüklemeden önce planlama esastır.
Yükleme Planı Yapılırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Öncelikli olarak gemi hakkında yeterli bilgiye sahip olmalıyız.
İlk düşünülmesi gereken şey ''bu gemi bu yükü alabilir mi?’’ sorusu olmalıdır.
Gemiye ve yüke hasar vermeden en kısa zamanda nasıl yükleyebilir ve boşaltabiliriz.
Broken stowage (kayıp istif alanından) kaçınma.
Birbirlerine zarar verici veya reaksiyona girecek yükleri iyi sepere etme (birbirlerinden uzağa koymak)
Plana göre geminin draftı (derinliği), trimi (baş-kıç dengesi) ve stabilitesinin(dengesinin) ne olacağı.
Birden çok tahliye limanı varsa, ‘’bir sonraki limana ait yükün bir önceki limana ait yükün tahliyesine engel oluyor mu?’’ gibi soruları sorup ona göre bir kargo planı hazırlamamız gerekir.