Küreselleşen dünya ile serbest ekonominin yayılımı ve
ülkeler arası iletişimin artması ile ticarete de yoğun bir şekilde yansımıştır.
Dünyanın gittikçe küçülerek ülkelerin birbirine olan bağlarının yakınlaşması
ile değişen üretim ve tüketim olanakları en çok etkilediği alanlardan biri olan
ticaret, ülkelerin git gide uzmanlaşmasına neden oluyor. Bu sıralamada
Türkiye’de önemli yer tutmaktadır.
Türkiye’nin etrafınının denizlerle çevrili olmasının yanında
dünya üzerinde deniz ticaretinin gittikçe önem kazanması da etkili oldu. Dünya
çapında artan deniz ticaretine olan ilgi ile Türkiye’de denize olan önemini
artırmaktadır.
Dünya ekonomisinde yerini alan Türkiye, jeopolitik konumu ile de önem kazanmaktadır. Karadeniz, Akdeniz ve Ege Denizi gibi denizlerinin yanında iç deniz olan Marmara Denizi ile yoğun mal sevkiyatının yapıldığı için önemi artmaktadır.
Türkiye ve Avrupa Topluluğu için gümrük birliğinin
ilkelerine göre işlenmiş tarım ürünlerini de dahil ederek sanayi ürünü olan ve
serbest dolaşım için gerekli koşullar yerine getirilir. İlgili hükümlerin
uygulanabilmesi için uygun hale getirilen ihracatın ya da gümrük beyannamesi
imzalamak yetkili kanuni temsilcinin talebi gerekmektedir.
Talep edildiği takdirde ise gümrük idareleri ya da yetki
verilen kuruluşlar bir belge düzenler. Bu düzenlenen belgeye göre eşya için
serbest dolaşım izni verilir. Bu belgeye de A.TR dolaşım belgesi adı verilir.
A.TR dolaşım belgesi bulunmayan
bir eşya için de üçüncü ülkelere vergi oranları uygulanmaktadır. Bu uygulamalar
Türkiye’de Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nde düzenlenerek sunulur. Bu
düzenlemeleri yapan birkaç ülke isimleri ise şöyledir: Almanya, Avusturya,
Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa,
Hırvatistan, Hollanda, İngiltere, Slovakya, Slovenya, Türkiye, Yunanistan vs
olmak üzere 29 ülkeyi kapsamaktadır.